TÜRKİYE’NİN KUŞLARI CEP KİTABI

(The Pocket Book for Birds of Türkiye)

Onu rafta ilk gördüğümde ne kadar heyecanlandım! Orada öylece duruyordu işte! Öyle bazı eserler, kitaplar vardır ya kelimesi kelimesine, harfi harfine susadığımız, emin olabilirsiniz; hasretlisi için bu tam da onlardan biri. Üstelik çok yakınım ona, bir el uzatımı mesafede. Delice geliyor insana ve mucizevî…

Prof. Dr. İlhami Kiziroğlu’nun “Türkiye’nin Kuşları Cep Kitabı -The Pocket Book for Birds of Türkiye” isimli, o pek kıymetli, yalnızca biz okurları için değil tüm doğaseverlere, profesyonel manada ya da amatörce uğraşan tüm kuş gözlemcilerine, tüm ornitologlara olan hediyesinden bahsediyorum. Adeta bir hazine. 513 kuş türü ve dokuz alt türü ile ilgili bilgilerin yanı sıra kitapta 673 renkli resim, iki tablo, 30 şekil ve 567 harita kullanılmış ki enfes bir teşhis kitabı. (2015 ikinci baskı)

Kitabın özenle hazırlandığı, her sayfasında, her satırında, her fotoğraf karesinde ne çok emek sarf edildiği öyle belli ki. Anlaşılıyor işinin ehli tarafından koordine edilip ortaya konduğu. Herkes için bir kılavuz, rehber niteliğinde ve hissediliyor; başka bir sevmek bu… Tanıtım kısmında esere yurt dışından da çok talep olduğunu öğreniyor ve hiç şaşırmıyorum. Tahmin etmek zor değil. Bu sebepten olacak, Türkçe sayfaların yanında İngilizce karşılıklarına da yer verilmiş. Doyurucu, nefis bir kitap. Yanlış anlaşılmasın; özellikle ilmî eserlerde doymak diye bir şey tanınmaz. O daha çok yeni bir susamak, yeni bir özlem, yeni beklentiler, yeni bir kavrayış, gönüllülük, hayret ve hayranlık, merak zenginliği diye belki sonsuza uzayıp giden bir açılım, yani fetihtir…

Alanında Türkiye’de ilklerden ve en önemlilerinden olan eserin oluşmasında emeği geçen başta Prof. Dr. İlhami Kiziroğlu olmak üzere, her kim var ise Allah hepsinden razı olsun. Prof. Dr. S. Levent Turan’ın da “Sunuş 1” kısmında bahsettiği üzere bu iftihar vesilesi için şükran ve minnet duygularımızın yanı sıra, düşündükçe insanı delik deşik edecek bazı acı gerçekleri de dile getirmek durumundayız. “Atomu parçalayan, galakside yolculuklara çıkan ve sayıları 8 milyara doğru hızla giden insanoğlu atalarından, çocukları ve torunları için emanet aldıkları pek çok şey gibi, kuşlara da sahip çıkamamıştır.” Doç. Dr. Hakkı Şekercioğlu’nun “Sunuş 4” te belirttiği gibi “Türkiye’nin zengin bitki örtüsü, topografisi ve iklim çeşitliliği, Balkan, Akdeniz, Ortadoğu ve Orta Asya türlerinin karışımından oluşan ve 500 türü geçmek üzere olan zengin bir avifaunaya sahip olmasını sağlamıştır. Elinizdeki bu önemli eser gibi Türkçe arazi rehberlerinin çıkması sayesinde, son 25-30 yılda ülkemizde ornitoloji bilimi ve kuş gözlemciliği hızla artmış ve ülkemiz için birçok yeni kuş türü keşfedilmiştir. Ancak 1994 ve 2004 yılları arasında Türkiye’deki kuş türü popülasyonlarının %54’ü (korkunç bir oran!) azalmış ve Türkiye kuşlarıyla, yaşam alanları üzerindeki tehditler giderek artmıştır.  Kuş gözleme, ornitolojik araştırmaların da ötesinde geniş bir kapsama ve öneme sahiptir ve doğayı korumanın en gerekli araçlarından biridir.”

Pek çok akademisyenin yoğun emeği, pek çok kuş gözlemcisinin değerli katkılarıyla hazırlanmış bu önemli tecrübe, bilgi birikiminin tavsiye etmekten öte elinizin altında, kütüphanenizde mutlaka bulunması gerektiğini düşünüyorum. Geç de olsa artık böyle elzem çalışmaların yapılıyor olması, ete kemiğe bürünmesi öyle umutlandırıyor ki insanı. Oturup bir derkenara çocuklar gibi bi temiz, tertemiz ağlayasım var…

Halis Tamkoç